بررسی تطبیقی نگارۀ دیو در مکاتب نگارگری دوران ایلخانی و تیموری

Authors

  • بنفشه سلیمی پور کارشناسی ارشد باستان شناسی)گرایش اسلامی(، دانشگاه سیستان و بلوچستان )نویسنده مسئول(
  • طیبه شاکرمی دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور
Abstract:

در هنر نگارگری، نگارگران تمامی مکاتب ذهنیتی کامل و فعال دربارة نبرد کیهانی میان آفرینش اهریمنی و آفرینش ایزدی داشتند. در این میان دیو که نماد اهریمن و دشمن است با چهره­های حیوانی با شاخ ودم و عریان، با سلاح­های بدوی و دیگر موارد نشان داده­ شده است. نگارگران با نمایش این ویژگی­ها به نوعی به برتری آفرینش ایزدی در مقابل آفرینش اهریمنی اشاره کرده­اند. هدف اصلی پژوهش، بررسی نقش دیو در نگاره­های دورة ایلخانی و تیموری (هرات وشیراز) و تفاوت طراحی نگاره­های آن است. سؤالات اصلی پژوهش عبارتند از؛1- ویژگی­ها و شاخصه­های شکلی دیو در نگاره­های دورة ایلخانی و تیموری چیست؟2: تفاوت چهرۀ دیوان در نگاره­های دورة ایلخانی و تیموری چگونه قابل تبیین است؟ نتایج پژوهش نشان می­دهد، دیو در نگاره­های این دوران با توجه به وجه حیوانی آن ترسیم و با ویژگی­های حیوانی در کالبد آدمی نقش شده است. از سویی دیگر تفاوت در تصویر نقش آن در این مکاتب ابتدا برگرفته از وجه استعاری شاهنامه و سپس تلقی شخصی نگارگر و خوانش او از متن، سلیقة هنری دوران او و مکتبی که در آن رشد کرده و یا اقتضای شرایط اجتماعی و فرهنگی او است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی و براساس مطالعات کتابخانه­ای انجام شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تطبیقی نگارگری مکتب دوم تبریز و باغ ایرانی در دورۀ تیموری و صفوی

در اواخر سدۀ نهم در بطن تجریدگرایی نقاشی ایران تمایلی آشکار به بازنمایی جهان محسوس زاده می‌شود. گرایش به واقع‌گرایی که ابتدا در نگارگری مکتب هرات و در نگاره‌های بهزاد پدیدار شد همچون خط پیوسته‌ای آثار هنرمندان اواخر سدۀ نهم و دهم ه.ق را به هم پیوند می‌دهد. با انتقال بهزاد به تبریز هنرمندان نگارگری مکتب دوم تبریز به پیروی از سنت بهزاد، بی‌آنکه با بینش آرمانی هنر نقاشی قطع رابطه کنند، نگاهشان را ...

full text

جایگاه و شأن اجتماعی معمار (مهندس) در دوران ایلخانی و تیموری

یکی از موضوعات مهم در حوزه تاریخ‌نگاری معماری ایران که از اقبال و توجه کمتری برای پژوهش برخوردار بوده است، جایگاه اجتماعی معماران و مهندسان در برهه‌های مختلف تاریخ است. مطالعه و جست‌وجوی پاسخی برای این پرسش که در حلقه ساخت‌وساز یک اثر معماری که عوامل ذی‌نفع و ذی‌نفوذ زیادی در آن دخیل است، نقش معمار و بانی و حامی در آن تا چه حد بوده است در تدوین و نوشتن تاریخ معماری ایران می‌تواند ابعاد نو و کمت...

full text

بررسی تطبیقی نگارگری مکتب شیراز وعناصر باغ ایرانی در دورۀ تیموری و صفوی

نگارگری ایرانی از دیرباز درگیر تغییرات مختلفی بوده است که از جمله آنها میتوان به تغییرات حکومتی و عدم نفوذ یکسان هنر نگارگری در شهرهای ایران و تحولات فرهنگی هنری اشاره کرد. بررسی وتطبیق عناصر وجودی باغ در دو دورۀ تیموری و صفوی و عناصری چون آب،گیاهان، کوشک و عمارت‌ها و دیگر عناصر معماری و عناصر تزیینی در نگارگری‌های ایرانی در مکتب شیراز که خود از دوره‌های مختلفی چون آل اینجو، آل مظفر و تیموریان ...

full text

نقش خاتون های مسلمان دوران ایلخانی تا تیموری در رونق معماری و شهرسازی شهر یزد

زنان یزدی در فرهنگ ایرانی به ویژه پس از اسلام خاصه در قرن‌های هفتم تا نهم هجری قمری، به عنوان بخش مؤثر جامعه اسلامی یزد شناخته می‌شوند. نقش آنان در تحول کیفی معماری این شهر، به خصوص دوران حکومت ایلخانی تا تیموری (قرن‌های هفتم تا نهم) چشمگیر بوده و این امر به خوبی در آثار معماری بر جای مانده از آن دوران، مشخص است. ازآنجا که تاریخ‌نگاری ایران به نقش مؤثر زنان در کنار مردان درباری در زمینه تاریخ م...

full text

تحلیل تطبیقی آرایه های تذهیب صفحات افتتاحیۀ در نُسَخ مکاتب شیراز آل اینجو و تیموری

The present study seeks for to examining the components of illumination of the Frontispieces in Injuid and Timurid Shiraz School. The aim of the study is to explain the main reasons in change of approach and dominant styles in illuminated manuscripts throughout a century within the identical origins. In addition, the present study compares the structural and formal characteristics of illuminate...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 11

pages  62- 75

publication date 2016-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023